چرا هیچ رژیمی جواب نمی‌دهد؟ ۵ اشتباه رایج که شاید نادیده گرفته‌اید

بسیاری از افراد با انگیزه‌ فراوان رژیم‌های غذایی مختلفی را امتحان می‌کنند به دنبال رژیم‌های مختلف لاغری می‌گردند، تا به وزن ایده‌آل خود برسند یا سبک زندگی سالم‌تری را در پیش بگیرند. اما در نهایت، پس از روزها یا هفته‌ها تلاش، نتیجه‌ای که انتظارش را داشتند، حاصل نمی‌شود. ریشه این شکست در اشتباهات رایج در رژیم گرفتن است. این اشتباهات نه تنها باعث دلسردی می‌شود، بلکه در بسیاری از موارد به ترک کامل رژیم و بازگشت به عادت‌های ناسالم قبلی منجر خواهد شد. اگر این اشتباه‌ها شناسایی و برطرف نشوند، می‌توانند رژیم‌های غذایی را هرچند هم که سبک باشند، از مسیر موفقیت منحرف کنند.

در ادامه قصد داریم پنج مورد از مهم‌ترین اشتباهات رایج در رژیم گرفتن را بررسی کنیم؛ اشتباهاتی که اغلب نادیده گرفته می‌شوند، اما تأثیر عمیقی بر روند کاهش وزن و حفظ سلامتی دارند حتی اگر بهترین رژیم لاغری را انتخاب کرده باشید. همچنین، برای هر مورد، راهکارهایی برای جلوگیری یا اصلاح آن ارائه خواهد شد تا مسیر رسیدن به اهداف غذایی و تناسب اندام برای شما هموارتر شود.

 ۱. انتخاب رژیم‌های افراطی و غیرواقع‌بینانه

یکی از بارزترین اشتباهات رایج در رژیم گرفتن، انتخاب رژیم‌هایی است که وعده کاهش وزنی سریع و چشمگیر را در مدت زمانی کوتاه می‌دهند. رژیم‌های بسیار کم کالری، حذف کامل گروه‌های غذایی مانند کربوهیدرات‌ها یا چربی‌ها و پیروی از برنامه‌های سخت‌گیرانه بدون در نظر گرفتن شرایط فردی، نمونه‌هایی از این اشتباه رایج هستند.

رژیم‌های افراطی اگرچه ممکن است در ابتدا با کاهش وزن سریع همراه باشند، اما اغلب پایدار نیستند. بدن انسان برای عملکرد مطلوب به طیفی از مواد مغذی نیاز دارد و حذف یک باره برخی از آن‌ها، موجب ضعف، خستگی، کاهش تمرکز و آسیب به اندام‌های داخلی می‌شود. همچنین این نوع رژیم‌ها اغلب احساس گرسنگی شدید یا اشتیاق به غذاهای ممنوعه را در فرد ایجاد می‌کنند و او را به سمت پرخوری یا شکست رژیم سوق می‌دهند.

اما چاره چیست؟ یکی از راهکارهای پیشنهادی این است که به جای دنبال کردن رژیم‌های افراطی، با مشورت متخصص تغذیه، برنامه‌ای متعادل و قابل‌ اجرا را متناسب با توان و بدن خود طراحی کنید که همه گروه‌های غذایی را در حد نیاز بدن در برگیرد.

 ۲. نادیده گرفتن نقش فعالیت بدنی

برخی افراد تصور می‌کنند که رژیم غذایی به تنهایی برای کاهش وزن یا حفظ سلامتی کافی است. این تصور نادرست یکی دیگر از اشتباهات رایج در رژیم گرفتن به شمار می‌رود. فعالیت بدنی نه تنها به سوزاندن کالری کمک می‌کند، بلکه متابولیسم بدن را افزایش داده، عملکرد قلب و مغز را بهبود می‌بخشد و سطح انرژی بدن را بالا می‌برد.

عدم تحرک کافی حتی در صورت پیروی از یک رژیم غذایی سالم، ممکن است باعث شود بدن در وضعیت ایستا باقی بماند و پیشرفتی در کاهش وزن در فرد رخ ندهد. همچنین، ورزش به تقویت عضلات و فرم دهی به بدن کمک می‌کند که در فرایند لاغری نقش بسیار مهمی دارد.

اما چه باید کرد؟ آیا حتما باید چاشنی ورزش را به رژیم غذایی یا رژیم لاغری افزود؟ راهکار پیشنهادی این است که حتی اگر امکان ورزش حرفه‌ای را ندارید، فعالیت‌هایی مانند پیاده روی روزانه، بالا رفتن از پله‌ها یا انجام حرکات کششی ساده در خانه را به برنامه روزانه خود بیافزایید. همین تحرکات ساده و به نظر بی اهمیت می‌تواند در دراز مدت به کاهش وزن شما در طول رژیم کمک کند و نگذارد تا شما از ادامه آن دلسرد شوید.

 ۳. انتظار نتایج فوری و نداشتن صبر

یکی از مهم‌ترین اشتباهات رایج در رژیم گرفتن، نداشتن صبر و توقع نتایج آنی است. بسیاری از افراد زمانی که پس از چند روز یا حتی چند هفته، کاهش وزن چشمگیری را مشاهده نمی‌کنند، دچار ناامیدی می‌شوند و رژیم خود را رها می‌کنند. این در حالی است که فرایند کاهش وزن اصولی نیازمند زمان، تداوم و صبوری است.

بدن هر فرد با سرعت و الگوی خاص خود به تغییرات غذایی پاسخ می‌دهد. همچنین، عواملی مانند سن، جنسیت، میزان فعالیت بدنی، ساختار ژنتیکی و سابقه رژیم‌های گذشته، همگی در سرعت کاهش وزن بسیار مؤثر هستند.

حال برای تقویت صبر خود در دوران رژیم و جلوگیری از دلسردی و بی‌انگیزگی احتمالی چه باید کرد؟ یک راهکار پیشنهادی این است که به جای تمرکز صرف بر عدد نمایش داده شده روی ترازو، به بهبود انرژی، کیفیت خواب، شادابی پوست و احساس درونی خود توجه کنید. این نشانه‌ها هم حاکی از تأثیر مثبت رژیم غذایی هستند.

 ۴. حذف کامل برخی وعده‌ها یا ریزه خواری پنهان

برخی افراد برای کاهش کالری دریافتی، وعده‌هایی مانند صبحانه یا شام را به طور کامل حذف می‌کنند. از سوی دیگر، برخی بدون توجه در طول روز خوراکی‌های کوچک اما پرکالری مصرف می‌کنند؛ مانند چند تکه شکلات، چیپس، یا مثلا قاشق‌های کوچک از غذاهای مختلفی که از شب قبل باقی مانده‌اند. هر دوی این رفتارها نمونه‌هایی از اشتباهات رایج در رژیم گرفتن هستند.

حذف وعده‌های غذایی منجر به کاهش متابولیسم بدن و در نهایت ایجاد ولع غذایی در ساعات پایانی روز می‌شود. از سوی دیگر، ریزه خواری مداوم بدون محاسبه کالری باعث می‌شود فرد تصور کند به رژیم پایبند است، در حالی که مجموع کالری دریافتی او فراتر از حد مجاز در روز رفته است، بدون این که حس کند گرسنگی‌اش برطرف شده است. همچنین برخی افراد می‌گویند که در ساعات ابتدایی صبح اشتها ندارند و ترجیح می‌دهند تا صبحانه نخورند، چرا که موجب گرسنگی آن‌ها پیش از ساعات ناهار می‌شود. حال چه باید کرد؟ راهکار پیشنهادی این است که هر سه وعده غذایی را به موقع و متعادل مصرف کنید و میان وعده‌های سالم مثل میوه یا مغزهای خام را جایگزین خوراکی‌های پرکالری نمایید. همچنین نوشتن خوراکی‌های مصرفی روزانه در دفتر یادداشت یا اپلیکیشن‌های مخصوص کمک می‌کند تا ریزه خواری‌های پنهان را در طول روز کنترل کنید.

 ۵. نادیده گرفتن سلامت روان و عوامل احساسی

ارتباط میان تغذیه و سلامت روان بسیار عمیق‌تر از آن است که بین عموم مردم تصور می‌شود. اضطراب، افسردگی، استرس یا حتی احساس بی حوصلگی می‌تواند منجر به پرخوری عصبی یا بی‌اشتهایی شود. این عامل مهم، اغلب در لیست اشتباهات رایج در رژیم گرفتن نادیده گرفته می‌شود.

افرادی که برای تسکین احساسات منفی به غذا پناه می‌برند، معمولاً در کنترل وزن با مشکل مواجه می‌شوند، زیرا تغذیه آن‌ها به جای اینکه پاسخی به نیاز واقعی بدن یعنی گرسنگی باشد، تابع احساسات آنی آن‌ افراد است. همچنین، رژیم گرفتن در زمانی که فرد دچار بحران روحی است، ممکن است به نتایج معکوس منجر شود. برای مثال فردی که به تازگی از یک رابطه عاطفی ناموفق خارج شده است، ممکن است در قدم اول بخواهد با ایجاد تغییری در ظاهر خود از طریق لاغری فصل جدیدی در زندگی خود باز کند و به خود برای تحمل این دشواری و ادامه مسیر زندگی خود انگیزه دهد؛ اما چیزی که این فرد فراموش کرده است این است که وقتی ما در شرایط دشوار روانی قرار داریم، همان تاب‌آوری قبلی در مقابل سختی‌ها را نداریم و ممکن است کمتر از قبل بتوانیم مقاومت کنیم. بنابراین شرایط روانی و ذهنی فرد قبل از گرفتن رژیم یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار بر روند ادامه رژیم است.

حال سوالی که احتمال دارد مطرح شود این است که اگر در چنین شرایط هستیم برای رژیم غذایی یا لاغری خود چه کنیم؟ آن را کاملا کنار بگذاریم تا حال روانمان بهتر شود یا برنامه‌ای موازی هم وجود دارد؟ راهکار پیشنهادی و واقع‌بینانه این است که شما می‌توانید در کنار برنامه غذایی، به سلامت روان خود هم توجه کنید و این دو منافاتی باهم ندارند، به شرطی که از شرایط خود آگاه باشید و با انتظارات غیرواقع‌بینانه امید و انگیزه را در خود از بین نبرید.

مدیتیشن، گفتگو با روانشناس، ورزش منظم، یا نوشتن احساسات در دفتر شخصی می‌تواند در بهبود وضعیت روانی مؤثر باشد و کنترل تغذیه را آسان‌تر کند. همچنین اگر گاهی به رژیم خود پایبند نبودید به خود سخت نگیرید و بر ادامه مسیر تمرکز کنید. فراموش نکنید اگر آهسته پیش بروید بالاخره خواهید رسید، اما اگر عجولانه عمل کنید ممکن است دلسرد شده و در ادامه کم بیاورید و هرگز به نتیجه نرسید.

 سخن پایانی

رژیم گرفتن فرایندی پیچیده، فردی، نیازمند آگاهی و صبوری است. اگر بارها رژیم‌های مختلف را امتحان کرده‌اید اما نتیجه دلخواه خود را نگرفته‌اید، شاید وقت آن رسیده باشد که نگاهی دقیق‌تر به اشتباهات رایج در رژیم گرفتن خود بیندازید. اشتباهاتی مانند انتخاب رژیم‌های افراطی، بی‌توجهی به فعالیت بدنی، توقع دستیابی به نتایج فوری، حذف وعده‌های مهم غذایی یا ریزه خواری پنهان و بی‌توجهی به سلامت روان، می‌توانند هر برنامه غذایی را به شکست برسانند و این فقط مختص به شما نیست.

برای موفقیت در رژیم گرفتن، باید به بدن خود گوش دهید، صبور باشید، اطلاعات صحیح را از منابع معتبر کسب کنید و در صورت نیاز از مشاوره تخصصی هم بهره‌مند شوید. تنها در این صورت است که رژیم غذایی از یک فشار موقتی به سبک زندگی سالم و پایدار تبدیل خواهد شد و شادی بعد از موفقیت آن بر زندگی شما تاثیرگذار خواهد شد.